سازمان خودگردان غیرمتمرکز

DAO چیست و چگونه کار می¬کند؟

 

همه چیز درباره سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO)

 

در مقاله­‌ی قبلی که در داخل سایت JAVANSHIR.ACADEMY قرار دادیم به طور کل راجع به بلاکچین و ماهیت کلی آن توضیح دادیم؛ حال اگر بخواهیم تعریف مختصری از  DAO داشته باشیم، یک سازمان اینترنتی  مستقل و خودگردان غیرمتمرکز  مبتی بر بلاکچین بدون رهبری هیچ ارگان خاصی را در نظر بگیرید که قوانین آن بر اساس قرارداد هوشمند مدیریت می‌­شود. در ادامه به توضیحات بیشتری درباره دائو می­‌پردازیم.

 

DAO چیست و چگونه کار می­‌کند؟

 

شاید بتوان گفت جذاب­ترین مفهوم در باب بلاکچین همین بخش است؛ سازمانی خودگردان و مستقل بدون قدرت مرکزی. DAO مخفف عبارت “Decentralized Autonomous Organization” است و از این جهت که همه­‌ی دستورات به صورت کد در قرار هوشمند ثبت شده، نیازی به وجود مدیریتی واحد در این نهاد نیست. این امر مشکلاتی مانند عدم تفاهم در تصمیم‌­گیری و تعیین جهت­ روند که اعضا در سازمان­های متمرکز درگیر آن هستند، بر طرف می‌­سازد.

 از دائو به عنوان یکی از مهم­ترین دستاورد­های امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای نیز یاد می­‌شود. محوریت کلی این سازمان خودگردان بر پایه­‌ی قرارداد هوشمند است و همه­‌ی تراکنش­های مالی و قوانین به صورت کد در بلاکچبن به اجرا در می­‌آید و همین موضوع باعث درخشش دائو شده است؛ چون کسی به آسانی نمی­‌تواند آن را دستکاری کند و از این نظر که شفاف و عمومی هستند، کاربران می­‌توانند کدخود را به راحتی مشاهده کنند.

 

 

DAO چیست و چگونه کار می¬کند؟

 

 

 

به طور کلی هر عضو این نهاد دارای هدفی یکسان است و در راستای منافع DAO حرکت می­‌کند. در این سازمان، کاربران با ثبت پروپوزال، پیشنهادات خود را عنوان می­‌کنند و اعضای دیگر با توکن­های حاکمیتی خود به آن رای می­‌دهند؛ اگر اکثریت آرا مثبت بود، پیشنهاد  عملی می‌­شود. تمامی فعالیت­ها و رای­گیری‌­ها در بلاکچین ثبت می­‌شود. چون همه­‌ی امور ذکر شده توسط قرارداد­ هوشمند در بلاکچین مدیریت می­‌شود، نیاز به واسطه و شخص ثالث نیز از میان می­‌رود.

اگر یک جمع آوری کلی از این بخش داشته باشیم، در DAO اول باید قوانین خود را به صورت کد در قرارداد هوشمند به اجرا بگذارید و در مرحله­‌ی بعدی جذب سرمایه کنید و توکن­های حاکمیتی خود را به فروش بگذارید و در نهایت مکانیسم رای­‌گیری برقرار کنید.

 

تاریخچه‌­ی The DAOو هک آن

 

در ماه می سال 2016 بود که جامعه اتریوم از کار بر روی The DAO خبر داد. اگرچه امروزه قراردادهای هوشمند زیادی در بلاکچین­های متفاوت مستقر شده، ولی اتریوم جز اولین­ها محسوب می­شود و این سازمان نیز به صورت قراردادی هوشمند بر بستر بلاکچین اتریوم شکل­ گرفت. هدف دائو  در اصل مقابله با سرمایه‌­گذاری­های خطر پذیر بود. در آن زمان پروژه‌­های زیادی منتظر بودند که در ازای ایده­‌هایشان، توسط دائو بودجه دریافت کنند.

در دوره ایجاد DAO، کاربران می­توانستند در ازای توکن­های سازمان در مقیاس 1-100، توکن اتر به کیف پول­های انحصاری ارسال کنند. همین دوره به عنوان شکوفایی دائو یاد نیز می­شود؛ چون  این نهاد خودگردان غیرمتمرکز توانسته بود 12.7 میلیون اتر که در آن زمان ارزشی معادل 150 میلیون دلار داشت جمع‌­آوری کند. اما این شکوفایی ادامه دار نبود و یک هک سایبری همه چیز را تغییر داد. در ساعات اولیه این حمله حدود 3.6 میلیون اتریوم به سرقت رفت که چیزی معادل 70 میلیون دلار  در آن زمان ارزش داشت.

 

انواع سازمان­های خودمختار غیرمتمرکز:

 

دائو­های پروتکل (Protocol DAO): در این بخش می­توانیم MakerDAO  و صرافی Uniswap را مثال بزنیم که با توکن­های حاکمیتی خود، مدیریت را به دست جامعه خود می­سپارند.

دائو­های جمع آوری دارایی ( Collector DAO): در این نهاد غیرمتمرکز هدف خریداری و جمع‌­آوری دارایی دارایی خاص برای جامعه است. یکی از مطرح ترین پلتفرم­ها در این زمینه PleasrDAO است که با رای اکثریت دارایی­ای خریداری و به طور یکسان بین جامعه تقسیم می­شود.

دائو­های سرگرمی (Entertainment DAO): هدف این سازمان زنده کردن نوآوری در میان جامعه است. در این سازمان افراد درباره ساخت پروژه­‌های خلاقانه به تعامل با یکدیگر می­پردازند.

دائو اعطایی (Grant DAO): در اینجا جامعه کمک مالی­ را جمع آوری می­کند و بعد راجع به توزیع این بودجه رای­‌گیری می­کنند. مثلا پروژه­‌های نوآورانه­‌ی دیفای توسط DAOها تامین بودجه ­می­شوند.

سازمان­های خودمختار غیرمتمرکز اجتماعی  (Social DAO): در این بخش هدف بیشتر به اشتراک گذاشتن علایق مشترک و نظرات است؛ یکی از پلتفرم­های مطرحی که در این زمینه می­توانیم به آن اشاره کنیم،Friends With Benefit  است.

 

مزایای  DAO

 

  • غیر متمرکز و مستقل بودن آن: اولین موردی که می­توانیم جزو مزایای دائو در نظر بگیریم، همین عدم نیاز آن به رهبری خاص است؛ به طوریکه سازمان­های سنتی توسط ارگان خاصی مدیریت می­شوند که همین امر مشکلاتی را در باب تصمیم­گیری در پیش دارد. به لطف فناوری بلاکچین،تصمیمات سریعتر و به صورت شفاف گرفته می­شوند. شما به راحتی به وسیله­‌ی کد در رایانه­‌ی خود می­توانید به این سازمان دسترسی داشته باشید.
  • قرارداد هوشمند: همانطور که در بالا ذکر کردیم، قرارداد هوشمند مثل ستون فقرات دائو عمل می­کند. این یعنی الگوریتم­ها، داده­‌ها را هدایت می­کنند و این عملا نیاز به شخص ثالث را برطرف می­سازد. برای رای­گیری نیز نیاز به حضور فیزیکی افراد نیست.
  • سهم برابر: در سازمان­های سنتی معمولا همیشه فرقی بین کارفرما و کارگذار وجود دارد؛ ولی در دائو  همه­‌ی سرمایه­‌گذاران می­توانند در تصمیم­گیری آینده حق رای و اظهار نظر داشته باشند.
  • ایجاد آسان و کم هزینه: مسلما ساخت DAO بسیار کم هزینه و کم دردسر تر از ایجاد یک سازمان متمرکز سنتی است.

 

معایب    DA0

 

  • امنیت: مانند جریان هک سال 2016، برخی اشکالات در کد می­تواند باعث ایجاد کار خرابی شود. درست است کدها می­توانند از دستکاری شدن در امان بمانند، ولی باز هم این ریسک وجود دارد.
  • تصمیم‌­گیری کند: چون همه اعضا در تصمیم­گیری نقش دارند، ممکن است ایجاد برخی از تحولات و توسعه کمی طول بکشد؛ چون قانع کردن اعضا ممکن است گاهی بسیار سخت شود و زمانبر باشد و سیستم نیز فاقد تفکر انتقادی است.
  • پیروزی با رای اکثریت: تصمیم نهایی با نظر اکثریت است؛ یعنی اگر شما مخالف باشید ولی اکثریت آرا موافق، رای شما نادیده گرفته ­می­شود.

 

پروژه‌­های موفق دائو

 

1: یونی سواپ (Uniswap)

 

صرافی غیرمتمرکز Uniswap  یکی از موفق­ترین پروژه‌­های دائو است که در حوزه رمزارزها بالاترین رنک را از نظر حجم معاملاتی دارد. این صرافی فعالیت خود را در سپتامبر 2020 آغاز کرد و تا کنون حدود 1 میلیارد توکن UNI که متعلق به این صرافی است،بین تیم توسعه آن توزیع شده. دارندگان این توکن می­توانند در  تصمیم­گیری‌­های لازم در مورد قوانین و نقشه راه یونی سواپ شرکت داشته باشند.

 

یونی سواپ

 

2: میکردائو (MakerDAO)

 

میکردائو یک پلتفرم محبوب وام دهی بر بستر بلاکچین است. شما در این پلتفرم می­توانید رمزارز خود را بدون واسطه قرض دهید یا که قرض بگیرید. میکردائو دارای دو توکن بومی به نام های DAI  و  MKR است. توکن DAI به عنوان استیبل کوین در نظر گرفته می­شود و MKR  به عنوان توکن حاکمیتی که با داشتن آن می­توانید در تصمیم­گیری­‌های مربوطه، حق رای داشته باشید.

 

میکردائو

 

3:آوی (Aave)

 

آوی نیز  یک پلتفرم وام دهی غیرمتمرکز است که در آن می­توانید دارایی دیجیتال خود را قرض بدهید یا وام بگیرید. توکن حاکمیتی آن نیز  AAVE  نام دارد. با خرید AAVE  و سپرده­‌گذاری شما  می­توانید از خدمات وام­‌دهی این پلتفرم بهره ببرید.

 

 

آوی

 

 

4: آراگون (Aragon)

 

پلتفرم آراگون به شما امکان ساخت و مدیریت DAO را در بلاکچین اتریوم را می­دهد. هدف این برنامه تامین موارد مورد نیاز برای سازمان خودمختار غیرمتمرکز است. توکن حاکمیتی آراگون نیز ANT نام دارد که با اختیار داشتن آن می­توانید در  رای­‌گیری و تصمیم­­­‌گیری این پلتفرم شرکت کنید.

 

آراگون

 

 

5: دش ( DASH)

 

دش یک شبکه رمزارزی است که به عنوان فورکی از بیت کوین در نظر گرفته شده؛ در اصل هدف دش افزایش سرعت تراکنش­ها و افزایش مقیاس‌­پذیری و کاهش هزینه­‌ها است.  خیلی­‌ها معتقد­اند این شبکه اولین DAO مطح شده است. در این شبکه ایجاد تراکنش ناشناس نیز وجود دارد. توکن حاکمیتی این شبکه نیز Dash  نام دارد.

 

دش

 

 

6: دائواستک (DAOstack)

 

دائواستک یک نرم‌­افزار منبع باز است و از شبکه­‌ی مشترک جهانی پشتیبانی می­کند. این نرم­‌افزار  برای ساختن سازمان­های غیرمتمرکز برای کار جمعی طراحی شده و شما به وسیله­‌ی ابزارهای آن می­توانید با سازمان­های دیگر تعامل پیدا کنید. توکن حاکمیتی این نرم­افزار  GEN نام دارد.

 

دائواستک

 

DAO در وب3

 

وب 3 یا اینترنت غیرمتمرکز  نسل سوم به عنوان انقلابی درعرصه دنیای مجازی یاد می­شود که هدف آن فراتر رفتن دنیای اینترنت از این مرزی که قرار دارد. وب 3 به طور کل برای حذف واسطه­‌ها توسعه یافته و قصد دارد بیشتر عرصه­‌هایی که ما با آنها سروکار داریم را غیرمتمرکز کند.

اگر اخبار مربوط به فضای رمزارزها را دنبال کرده باشید، حتما اسم وب را در کنار بلاکچین،متاورس، برنامه‌­های اپن سورس شنیده­‌اید؛ حالا اکنون DAO نیز به عنوان شکلی از وب3 به شمار می­رود؛ یعنی ساخت پروژه­‌های دائو بر مبنای وب 3 که بر گسترش اقتصاد غیرمتمرکز تمرکز دارد. از جمله­‌ی این پروژه‌­های می­توانیم به صرافی­های یونی‌­سواپ و سوشی­‌سواپ اشاره کنیم.

 

 برای ایجاد سازمان غیرمتمرکز خودگردان (DAO)  چه مواردی را باید در نظر گرفت؟

 

1: تعیین هدف:  اولین مورد تعیین هدف دائو است؛ بر چه مبنایی می­خواهید جامعه­‌ی خود را شکل دهید؟ این سازمان­های خودگردان می­توانند مبتنی بر پروتکل­های مالی غیرمتمرکز (دیفای) باشند- مثل صرافی­ها_ یا شبکه‌­های اجتماعی مثل Friends With Benefits.  در بعضی موارد کاربر قصد دارد استارتاپی را راه اندازی کند یا که دارایی دیجیتالی را خرید و فروش کند.

 

2: ساخت جامعه: گام بعدی ایجاد جامعه است. شما برای استقرار و پیشبرد اهداف خود به انجمن نیاز دارید. شما برای این کار می­توانید در رسانه­‌های اجتماعی تبلیغ کنید؛ چون در بعضی مواقع ساخت انجمن می­تواند سخت باشد؛ مخصوصا وقتی ایده­‌ی شما تازه باشد.

 

3: برقراری مکانیزم  رای­‌گیری:  این مکانیزم برای ایجاد تغییرات در سازمان و همکاری جامعه مربوط به آن ضرورت دارد.

 

4: توکن حاکمیتی:  شما هم برای جمع آوری وجوه هم برای ثبت آرا توسط سرمایه­‌گذاران به توکن حاکمیتی مربوط به دائو  خود نیاز دارید.

 

چگونه یک دائو بسازیم؟

 

در این مرحله، پلتفرم­های آراگون (Aragon) و اسنپ شات (Snapshot) به شما می­توانند کمک کنند. با کمک این پلتفرم­ها امکان ساخت یک سازمان خودگردان مستقل بر بستر بلاکچبن به شما داده می­شود.

 

جمع بندی

ما در این مقاله سعی کردیم به تمام جنبه­‌های عنوان شده درباره سازمان­­های خودگردان غیرمتمرکز بپردازیم. اگرچه هنوز  دائو عرصه­‌ی نوظهوری است، اما با توجه به مزایایی که دارد، می­توانیم شاهد شکوفایی آن در آینده باشیم. همین که هسته­ی قدرتی DAO جامعه‌­ی آن است، به نظر من مزیتی مثبت نسبت به سازمان­های متمرکز به شمار می­رود.

 

نویسنده: آتنا علیزاده

 

 

 

پست های مرتبط

مطالعه این پست ها رو از دست ندین!
فرآیند آزادسازی توکن (Unlock Token) در بازار چگونه است؟

فرآیند آزادسازی توکن (Unlock Token) در بازار چگونه است؟

در حوزه اقتصاد یک قانون اساسی وجود دارد؛ اگر عرضه بدون تغییر متناسب تقاضا به سرعت افزایش یابد، قیمت باید کاهش یابد. اما به این سادگی نمی‌توان پیشبینی کرد که هر آزادسازی توکنی

بیشتر بخوانید
بررسی ۴ مدل مختلف فناوری بلاکچین

بررسی ۴ مدل مختلف فناوری بلاکچین

طبق یک نظر سنجی جهانی از بین ۱۲۸۰ مدیر ارشد، به طور کلی ۸۰ درصد آنها متذکر شدند که دارایی‌های دیجیتال و زیرساخت فناوری بلاکچین برای آنها مهم است. اما

بیشتر بخوانید

سرویس نام اتریم (ENS) چیست و چه قابلیتی دارد؟

در گذشته‌ای که اینترنت هنوز چندان رایج نبود، یکی از مشکلات اصلی کاربران عدم مطابقت نام دامنه‌ها با آدرس‌های پروتکل اینترنت (IP) بود؛ یعنی کاربران برای بازدید یک وب سایت باید آدرس IP آن را تایپ می‌کردند که این تجربه‌ی کاربری نه چندان جالب را فراهم می‌کرد.

بیشتر بخوانید

نظرات

سوالات و نظراتتون رو با ما به اشتراک بذارید

برای ارسال نظر لطفا ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.

ارز خود را انتخاب کنید
تلگرام پشتیبانی تلگرام